BTK’nın internet ortamında yapılan yayınlara ilişkin erişimin engellenmesi kararı verme yetkisi, 5651 sayılı Kanun uyarınca belirli durum ve koşullara bağlanmış olup bu koşullar sınırlı sayıdadır.
Bu durum ve koşulların oluştuğu ilk ihtimal; yapılan yayının, “katalog suçlar” olarak adlandırılan ve ilgili Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasında sınırlı sayıda sayılan bir grup suçtan birini oluşturduğu hususunda yeterli şüphe bulunması hâlidir.

Ancak bu durumda verilecek erişimin engellenmesi kararları; ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak münhasıran ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilebilecektir. Bunun dışında internet sitesinin tümüne yönelik erişimin engellenmesi kararı, ancak başka şekilde ihlalin önlenemediği durumda verilebilecektir. Aksi durumda ölçüsüz bir müdahaleden söz edilecektir.
İkinci ihtimalde; gecikmesinde sakınca bulunan bir durumun mevcut olması ve Başkanlık tarafından verilecek erişimin engellenmesi kararının;
Yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması,
Milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması,
Suç işlenmesinin önlenmesi,
Genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya birkaçına bağlı olarak verilmesi gerekmektedir.
Bu ihtimalde söz konusu karar 24 saat içerisinde sulh ceza hakiminin onayına sunulacak olup hakimin kararını 48 saat içerisinde açıklaması gerekecektir. Onay verilmemesi ya da hakimin kararını 48 saat içerisinde açıklamaması durumunda karar kendiliğinden kalkacaktır.
Üçüncü ihtimalde ise bir gerçek ya da tüzel kişinin veya kurum ve kuruluşun, “internet ortamında yapılan bir yayın nedeniyle kişilik hakkının ihlal edilmesi ve içeriğe erişimin engellenmesi için sulh ceza hakimliğine başvurması” gerekmektedir.
02.08.2024 tarihinde Instagram adlı sosyal medya platformuna BTK tarafından “erişimin engellenmesi kararı” verilmiştir. Kararın gerekçesine henüz BTK’nın internet sitesinden ulaşılamamakta olup diğer sosyal medya platformlarında ve basında yer alan haberlere göre şu anda “Hamas lideri İsmail Haniye’nin ölümüne ilişkin taziye paylaşımlarının Instagram tarafından kısıtlanması” ve “Atatürk’e hakaret, kumar ve uyuşturucuya yönlendirme, çocuğa yönelik cinsel istismar ve benzeri katalog suçlar” nedenleriyle kapatıldığına ilişkin iki ayrı iddia mevcuttur.
Bu sebeplerden ilki ele alınacak olursa; Instagram’ın herhangi bir içeriği kaldırması, yukarıda yer alan sebeplerden hiçbirinin kapsamına girmemektedir. Bu sebebe dayanarak BTK’nın Instagram’a erişimin engellenmesine karar verme yetkisi bulunmamaktadır. Zira fiili gerçekleştiren tüzel kişilik tarafından yapılan uygulama ifade özgürlüğü kapsamında tartışılabilecekse de BTK’nın söz konusu kararına ilişkin kanuni dayanak bulunmamaktadır.
İkinci sebep olan “katalog suçlar sebebiyle erişimin engellenmesi” ise yine söz konusu karara dayanak olamayacaktır. Zira yukarıda yer verdiğimiz üzere bu ihtimalde BTK tarafından verilebilecek karar “münhasıran ilgili içeriğe/içeriklere erişimin engellenmesi” olup ancak “başka şekilde ihlalin önlenmediği durumlarda internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilecektir” ki konusu suç olan bir paylaşımın yalnızca kendisine erişim engeli getirilerek engellenmesi mümkündür. Bu durumda tümden internet sitesine erişimin engellenmesi yetkisiz ve ölçüsüz bir uygulama olup vatandaşların ilgili platformu fikir beyan etme, görüş açıklama ve haber alma amaçlarıyla da kullandığı göz önünde bulundurulduğunda; Anayasa’nın 22, 26 ve 28. maddelerinde korunan “haberleşme hürriyeti”, “düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetini” ve “basın hürriyetini” ihlal ettiği açıktır.
BTK, 6 Şubat depremleri esnasında da yetkisini aşarak kişilerin haberleşme hürriyetini engellemiş ve suç işlemiştir. İşlenen bu suça karşı da Hakkını Savun olarak suç duyurusunda bulunulmuşsa da gelinen noktada BTK tarafından hiçbir çekince yaşanmadan yetki aşımı ile hukuka aykırı kararlar verilmesinin kronik hale geldiği görülmektedir.
Başta BTK olmak üzere her gün Anayasa’ya aykırı kararlar veren kamu kurumlarını, bir gün yargı makamları önünde sığınacakları Anayasa’ya ve kanunlara riayet etmeye çağırıyoruz.
Comments